eierstokken en overgang

In de overgang na verwijderen eierstokken

Soms is het noodzakelijk om de eierstokken operatief te verwijderen. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij vrouwen die aanleg hebben voor borstkanker of eierstokkanker. Maar de eierstokken worden soms ook verwijderd als onderdeel van een behandeling tegen borstkanker. Je komt direct in de overgang na het verwijderen van de eierstokken, ook als je nog jong bent. Hoe komt dat eigenlijk, en hoe kun je omgaan met deze plotselinge overgang?

Wanneer meer kans op erfelijke borst- of eierstokkanker?

Niet alle gevallen van borst- en eierstokkanker zijn het gevolg van erfelijke aanleg. Sterker nog, in de meeste gevallen is het een kwestie van pech. Gemiddeld heeft een vrouw een kans van 12.5% dat zij ooit in haar leven borstkanker krijgt. Voor eierstokkanker liggen deze risico’s gelukkig een stuk lager: slechts 1.5% van de vrouwen zonder erfelijke aanleg krijgt hier vroeg of laat mee te maken. Maar heb je een afwijking op het BRCA1- of BRCA2-gen van een van je ouders geërfd, dan verandert de zaak.

BRCA-gen en de kans op kanker

Vrouwen met een afwijkend BRCA1- of BRCA2-gen lopen maar liefst 60 tot 80% kans op het krijgen van borstkanker.

Bij het bepalen van de kans op eierstokkanker hangt het er vanaf op welk gen je een mutatie hebt:

  • Bij een fout in het BRCA1-gen loop je een risico van 30 tot 60%,
  • Een afwijkend BRCA2-gen geeft een risico van tussen de 5 tot 20%.

Het erfelijk verhoogde risico op eierstokkanker geldt voornamelijk vanaf het 40e levensjaar.

In Nederland zijn er enkele honderden vrouwen met een afwijking op het BRCA1- of het BRCA2-gen. Zij lopen dus een sterk verhoogd risico op de ontwikkeling van borstkanker en/of eierstokkanker. Daarom laat een aantal van deze vrouwen preventief hun borsten en/of eierstokken verwijderen.

Waarom preventief eierstokken verwijderen?

In weefsel wat er niet meer is, kan ook geen kanker ontstaan. Daarom is het voor vrouwen met een BRCA-mutatie beter om de eierstokken en het borstklierweefsel te verwijderen voordat er zich kwaadaardige cellen ontwikkelen. Maar er is nog een reden. Veel vormen van borstkanker zijn gevoelig voor geslachtshormonen. De kanker groeit dan als het ware door de aanwezigheid van oestrogeen. De eierstokken zijn de grootste leverancier van dit hormoon. Door dit orgaan te verwijderen, kan het ontstaan van erfelijke borstkanker worden voorkomen.

Vroeger in de menopauze door verwijderde eierstokken

Na een eierstokverwijdering ben je definitief onvruchtbaar. Je komt dan ook in de overgang. De eierstokken zijn namelijk de grootste producenten van het oestrogeenhormoon. Ook worden hier de eicellen bewaard. Als deze bron wegvalt, kom je dus direct in de menopauze. Een te vroege menopauze, wel te verstaan: een eierstokoperatie wordt namelijk meestal tussen het 35e en 45e levensjaar uitgevoerd. Dat betekent dat de overgang veel vroeger inzet dan normaal.

Acute overgangsklachten na eierstokverwijdering

Normaal gesproken menstrueert een vrouw pas rond haar vijftigste voor de laatste keer. De voorraad eicellen dunt al eerder uit en daardoor verandert de hormoonhuishouding. De meeste vrouwen krijgen geleidelijk aan overgangsklachten. Bij een eierstokverwijdering is hier geen sprake van. Je komt abrupt in de overgang,. Vaak openbaren de eerste overgangsklachten, zoals opvliegers, het uitblijven van je menstruatie en het droger blijven van de vagina zich al zo’n een tot twee weken na de operatie. Je krijgt dus nauwelijks de tijd om te wennen aan je nieuwe situatie.

Vervroegde overgang: symptomen bestrijden

De overgang zelf kun je niet tegenhouden na een eierstokverwijdering. Wel kun je de nadelige gevolgen van de operatie bestrijden door middel van hormoontherapie. Vaak wordt dit geadviseerd bij vrouwen die jonger zijn dan 45 jaar. Door het gebruik van hormoonpreparaten kan het risico op niet-erfelijke borstkanker toenemen. Het risico wordt echter niet groter dan dat het vóór de operatie was. Voor vrouwen die hun borsten preventief hebben laten verwijderen, geldt dit risico niet.

Psychische hulp bij vroege overgang

Vroeg in de overgang komen, is niet niks. Vrouwen hun eierstokken moesten laten verwijderen, kunnen dan ook veel baat hebben bij hulp van een psycholoog of maatschappelijk werker. Het ziekenhuis kan je hierbij helpen. Ook kan het raadzaam zijn om boeken te lezen over de overgang. Zo weet je een beetje wat je op lichamelijk en geestelijk vlak te wachten staat.

 

Bronnen en referenties
*Dit artikel kan affiliate links bevatten, deze zijn te herkennen aan (aff.). Lees voor meer informatie de disclaimer.

Last van de overgang?

Er zijn diverse producten die het enigszins kunnen verlichten, bekijk hier het aanbod (aff.)

Ondersteuning tijdens de overgang >


Deel dit artikel

Eén reactie

  1. Bij mij zijn de baarmoeder en eierstokken verwijderd, mijn probleem nu is de omvang van mijn buik het is of ik 9 maanden zwanger ben.

Reacties zijn gesloten.